Skip to Main Content

Bewegingswetenschappen - Onderzoeksvaardigheden - Intermediate: Literatuur zoeken op vakgebied

In deze training academische vaardigheden leer je je informatiebehoefte bepalen, bronnen te vinden en beoordelen en informatie te verwerken.

Waar vind ik literatuur op mijn vakgebied?

1 Doel, tijdsduur en voorkennis

Doel
In deze module leer je hoe je catalogi en bibliografische bestanden gebruikt om literatuur te vinden die geschikt is voor je werkstuk of onderzoek. Je leert wat de mogelijkheden zijn en de voor- en nadelen van de verschillende bestanden, zodat je zelf kunt kiezen welk bestand je in welke situatie gebruikt als je literatuur zoekt.
De meeste van deze bestanden zijn elektronisch beschikbaar via Libsearch. Deze bestanden kun je op de universiteitscampus of thuis via VUnetID en wachtwoord raadplegen.

Tijdsduur
Deze module duurt ongeveer 20 minuten.

Voorkennis
We gaan ervan uit dat je weet wat sleutelbegrippen in een probleemstelling zijn. Doe zo nodig de module 'Hoe begin ik met een literatuuronderzoek?'.
Ook moet je weten hoe je Booleaanse operatoren moet toepassen. Zie daarvoor de module 'Hoe combineer ik zoektermen?' (Onderzoeksvaardigheden Basis).

2 Wanneer zoek ik in een catalogus en wanneer in een bibliografisch bestand?

Afhankelijk van de soort informatie die je zoekt, moet je onderscheid maken tussen catalogi en bibliografische bestanden.

Catalogi
Een bibliotheekcatalogus geeft het bezit van een bibliotheek weer: (elektronische) boeken, CD's, DVD's en (elektronische) tijdschriften. Veel bibliotheken hebben nog een zelfstandige catalogus. De UBVU daarentegen maakt gebruik van LibSearch, een wereldwijd zoeksysteem waarin het VU bezit is opgenomen.

Bibliografische bestanden
Bibliografische bestanden geven een overzicht van publicaties op een bepaald vakgebied, onderwerp of van een bepaalde auteur (boeken, hoofdstukken in een boek, tijdschriftartikelen, recensies e.d.), ongeacht waar deze publicaties zich bevinden.
Gebruik bibliografische bestanden om een overzicht te maken van:

  • de publicaties van één auteur
  • de publicaties verschenen over een bepaald onderwerp.

Het voordeel van het zoeken in een bibliografisch bestand is dus dat je specifieker en vollediger op een bepaald onderwerp kunt zoeken. Het nadeel is dat je deze publicaties niet allemaal (gemakkelijk) in handen kunt krijgen.

Veel bibliografische bestanden specialiseren zich op een (onderdeel van een) bepaald wetenschapsgebied, andere bibliografische bestanden bestrijken alle of meerdere wetenschapsgebieden. Een bibliografisch bestand dat vrijwel alle wetenschapsgebieden bestrijkt is Web of Science. In deze cursus wordt daarom ingegaan op Web of Science. Per vakgebied zullen - indien van toepassing - de relevante vakspecifieke bestanden worden toegelicht.

3 Wat is LibSearch?

LibSearch is het wereldwijde zoeksysteem van de UBVU. Hierin kan je wereldwijd zoeken in de collecties van de aangesloten bibliotheken, je zoekactie beperken tot de Nederlandse bibliotheken of kiezen voor de UBVU collecties. Boeken, tijdschriften, artikelen, scripties, dissertaties, andere wetenschappelijke publicaties van VU-wetenschappers en de Beeldbank. Je kunt je zoekactie ook nog uitbreiden met specifieke databases.

Uitgebreide informatie over literatuur op onderwerp zoeken vind je in de LibGuide LibSearch.

4 Wat is Web of Science (WoS)?

Web of Science is een zoekmachine voor artikelen in alle wetenschapsgebieden. Het is ook een citatie-index, waardoor je ziet hoe vaak en door wie een artikel is geciteerd.

Waar vind je Web of Science?

Via LibSearch krijg je toegang tot Web of Science. De database is toegankelijk voor studenten en medewerkers van de Vrije Universiteit. Je kunt gevraagd worden in te loggen met je VUnetID.

Toegang tot artikelen

In Web of Science vind je de bibliografische gegevens van een artikel, zoals de titel, de naam van het journal, de abstract, de keywords, etc. Om toegang te krijgen tot de gehele tekst, klikt je op een link onder het zoekresultaat: 'context sensitive links' of 'Full text at publisher'. Een andere mogelijkheid is de titel van het artikel kopieren en plakken in de zoekbalk van Google Scholar.

Hiernaast vind je een video over hoe je zoekt in Web of Science.

Het beginscherm van Web of Science

5 Voor- en nadelen van Web of Science

Voordelen van Web of Science:

  • Artikelen die je vindt zijn van goede kwaliteit. Er zijn kwaliteitcriteria voordat artikelen worden opgenomen in de database, bijvoorbeeld gedegen Peer Review. 
  • Wanneer je zoekt met trefwoorden, vind je minder publicaties dan in Google Scholar. Wat je vindt, is vaak wel relevanter.
  • Veel mogelijkheden om je zoekopdracht te verfijnen. Met filters kun je het aantal zoekresultaten beperken. 

Nadelen:

  • Ben je op zoek naar boeken, dan kun je beter in een ander bestand zoeken, zoals LibSearch, Google Books of een vakbibliografie.
  • In Web of Science vind je lang niet alle publicaties over een bepaald onderwerp. Je vindt alleen artikelen die gepubliceerd zijn in tijdschriften die voldoen aan bepaalde kwaliteitsstandaarden. Het kan zinvol zijn om naast Web of Science een andere zoekmachine te gebruiken.
  • Web of Science is een Engelstalig bestand. Je zult er weinig Nederlandstalig literatuur in vinden (maar wel Engelstalige literatuur over Nederland en Engelstalige literatuur van Nederlandse onderzoekers).

6 Wat is Scopus?

Scopus is vergelijkbaar met Web of Science. Het is een zoekmachine voor artikelen in alle wetenschapsgebieden. Het is ook een citatie-index, waardoor je ziet hoe vaak en door wie een artikel is geciteerd. Een verschil met Web of Science is dat je in Scopus meer boeken en boekhoofdstukken vindt. Dat is een voordeel in wetenschapsgebieden waar boekpublicaties belangrijk zijn. Boekbespreking vind je dan weer niet in Scopus maar wel in Web of Science.

Waar vind je Scopus?

Via LibSearch krijg je toegang tot Scopus. De database is toegankelijk voor studenten en medewerkers van de Vrije Universiteit. Je kunt gevraagd worden in te loggen met je VUnetID.

Toegang tot artikelen

In Scopus vind je de bibliografische gegevens van een artikel, zoals de titel van het artikel, de naam van het journal, de abstract, de keywords, etc. Om toegang te krijgen tot de gehele tekst, klikt je op een link onder het zoekresultaat: 'Locate full-text via VU LibSearch' of 'View at Publisher'. Een andere mogellijkheid is de titel van het artikel kopieren en plakken in de zoekbalk van Google Scholar.

Beginscherm van Scopus

7 Samenvatting

Elektronisch bestand Voordelen Nadelen
LibSearch
  • Open access-publicaties en boeken en tijdschriftartikelen die in het bezit zijn van de VU kunnen, indien digitaal, direct ingezien worden.
  • Gedrukte publicaties in het bezit van de VU kunnen direct geleend of gereserveerd worden.
  • Doorzoekt ook een aantal belangrijke bibliografische bestanden en presenteert direct het VU bezit.
  • De databases via LibSearch zijn globaal doorzoekbaar. Je kan ze apart benaderen om met hun eigen geavanceerde zoekmethoden beter te doorzoeken.
  • Papieren tijdschriften zijn niet op artikelniveau te doorzoeken.
Web of Science en Scopus
  • Bestrijken diverse wetenschapsgebieden.
  • Zoeken naar wetenschappelijke artikelen.
  • Makkelijk doorklikken naar overzicht van de bronnen die zijn gebruikt in het artikel (references) en naar overzicht van publicaties die het artikelen aanhalen (citations).
  • Je vindt niet alle artikelen die over een onderwerp gepubliceerd zijn. De zoekmachines zijn selectief in wat ze opnemen in de database.
Vakspecifiek bestand
  • Je vindt een overzicht van publicaties op het betreffende vakgebied, ongeacht waar deze zich bevinden. Doorgaans zijn dit referenties naar, en vaak ook samenvattingen (abstracts) van tijdschriftartikelen, (hoofdstukken in) boeken, dissertaties, papers, boekbesprekingen e.d.
  • Een vakgebied staat zelden volledig op zichzelf. Documenten die meer interdisciplinair zijn, vind je niet altijd in een vakspecifiek bestand.
  • Niet alle gevonden publicaties zijn in Nederland aanwezig.

LibSearch, zoeken op onderwerp