Steunpunt Leermaterialen en Auteursrecht

Wanneer mensen leermaterialen maken, kunnen zij ervoor kiezen dit open met anderen te delen. Hierdoor kunnen anderen dit materiaal zonder toestemming ook weer in hun onderwijs gebruiken. Een maker van bijvoorbeeld een open textboek kan expliciet toestemming geven aan anderen om hun boek kosteloos te gebruiken. Dit noemen we open leermateriaal.

Veel soorten
Niet alleen boeken maar ook video’s, wetenschappelijke artikelen, afbeeldingen, muziek en nog veel meer kan open gedeeld worden. Onder de menuoptie Open Leermaterialen Gebruiken vind je voor verschillende soorten bronnenlijsten diverse websites waar je open materiaal kunt vinden.

Door leermateriaal te delen onder een Creative Commons - licentie (CC-licentie) zegt de maker: “Je mag dit kosteloos gebruiken en herpubliceren, mits je je aan een paar voorwaarden houdt.”

Voorwaarden
Er zijn 4 voorwaarden die een CC-licentie kan eisen.

Attributie (BY):
Je moet aangeven wie de maker is en het moet voor mensen mogelijk zijn de bron van het werk te vinden (een link is vaak voldoende). Deze voorwaarde is altijd van kracht;

Gelijk Delen (SA):
Wanneer je het materiaal wilt aanpassen (een deel ervan gebruiken, onderdelen aanpassen, etc.) dan moet het nieuwe product dat je daarmee maakt ook onder dezelfde CC-licentie gedeeld worden. Gebruik je het materiaal in zijn geheel zonder aanpassingen, dan is dit verder niet nodig;

Non-Commercieel (NC):
Je mag het materiaal niet voor commerciële doeleinden gebruiken. Omdat de VU geen commerciële instelling is, zal dit nauwelijks een beperking zijn;

Geen Afgeleiden (ND):
Je mag het materiaal alleen in zijn oorspronkelijke vorm hergebruiken, maar niet aanpassen (dus niet bijvoorbeeld delen van een tekst zonder de rest op Canvas zetten).

Er zijn meerdere manieren om open leermateriaal in het onderwijs te gebruiken. 

Kosten Besparen
Je kunt open leermateriaal gebruiken in plaats van auteursrechtelijk materiaal. Bijvoorbeeld door afbeeldingen te gebruiken met een CC-licentie en zo kosten voor de VU te besparen.

Verrijken
Open leermaterialen kan een uitstekende toevoeging zijn op het bestaande materiaal in het onderwijs. Bijvoorbeeld door studenten naar een open tekstboek te verwijzen als extra studiemiddel. Soms helpt een iets andere uitleg beter.